Lừa đảo qua mạng

“Lừa đảo qua mạng (Phishing Scams)” là hình thức tấn công mạng mà kẻ gian giả mạo các tổ chức, thương hiệu hoặc cá nhân đáng tin cậy (ví dụ: ngân hàng, công ty lớn, cơ quan nhà nước…) để lừa người dùng cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm như:

• Mật khẩu

• Số tài khoản / thẻ tín dụng

• Mã OTP

• Thông tin cá nhân (CMND, CCCD)

---

🎣 Tại sao gọi là “Phishing”?

Từ “phishing” là cách chơi chữ của từ “fishing” – nghĩa là câu cá. Kẻ gian “quăng mồi” (email, tin nhắn, trang web giả), và chờ người dùng mắc bẫy giống như cá mắc câu.

---

🧨 Các hình thức phishing phổ biến

Hình thức	Mô tả
📧 Email giả mạo	Gửi email trông giống từ ngân hàng hoặc công ty lớn, yêu cầu bạn bấm vào link xác minh tài khoản.
💬 Tin nhắn SMS giả danh ngân hàng / dịch vụ	Nhắn tin “tài khoản bạn bị khóa”, kèm link lừa đảo dẫn đến trang web giả mạo.
🔗 Trang web giả mạo (Fake website)	Giao diện giống y chang ngân hàng / sàn TMĐT, đánh cắp thông tin đăng nhập.
🧾 Hóa đơn / thông báo giả mạo	Gửi hóa đơn yêu cầu thanh toán / kiện cáo giả để bạn hoảng loạn mà làm theo.
📞 Cuộc gọi giả mạo nhân viên ngân hàng / công an	Dụ bạn cung cấp mã OTP, số thẻ tín dụng để “xác minh”, rồi chiếm đoạt tiền.
📲 Ứng dụng độc hại giả danh	Mạo danh app ngân hàng, eKYC, Shopee... – sau khi cài đặt sẽ đánh cắp dữ liệu.

---

🚩 Dấu hiệu nhận biết phishing

Dấu hiệu	Cảnh báo
Email/tin nhắn có link lạ, yêu cầu bấm vào để "kiểm tra", "nhận thưởng"	Link có thể dẫn đến trang web giả
Tên miền nhìn giống nhưng sai 1-2 ký tự (ví dụ: v1etcombank.com)	Đây là trang giả mạo
Ngôn ngữ sai chính tả, câu cú lủng củng	Nhiều phishing scam có nguồn từ nước ngoài, dịch máy
Email gửi từ địa chỉ lạ, không đúng tên miền chính thức	Ví dụ: [e-mail]
Giao diện web đúng nhưng không có https:// hoặc ổ khóa bảo mật	Không an toàn để nhập thông tin cá nhân

---

🛡️ Cách phòng tránh phishing

✅ Không bấm vào link lạ trong tin nhắn, email, kể cả khi gửi từ "ngân hàng" ✅ Không cung cấp OTP / mã xác minh / mật khẩu cho bất kỳ ai qua điện thoại ✅ Kiểm tra tên miền website thật kỹ trước khi đăng nhập ✅ Sử dụng ứng dụng ngân hàng chính thức tải từ App Store / CH Play ✅ Cài đặt phần mềm chống virus / anti-phishing đáng tin cậy ✅ Báo cáo ngay các trường hợp nghi ngờ tại https://baocao.ncsc.gov.vn

---

📌 Ví dụ thực tế

Một người dùng nhận được email từ "ngân hàng ACB", yêu cầu xác minh tài khoản bằng cách đăng nhập vào link. Sau khi nhập tên + mật khẩu + OTP, toàn bộ tài khoản bị rút sạch trong vòng 2 phút. Sau đó kiểm tra lại, thì email và website là giả mạo hoàn toàn.

---

🧰 Gợi ý nội dung cho website của bạn

Bạn có thể làm một chuyên mục “Cảnh báo Phishing”, chia thành:

• 📬 Lừa đảo qua email

• 📲 Lừa qua SMS

• 🧪 Cách kiểm tra link thật/giả

• 🛑 Công cụ tra cứu domain đáng ngờ